Een maatje voor je kat klinkt heel leuk, maar wat als ze niet met elkaar overweg blijken te kunnen? Hoe ga je ermee om als ze elkaar niet kunnen uitstaan? Als die situatie eenmaal ontstaan is, zal er een hoop tijd, energie en kennis voor nodig zijn om dat te veranderen. Een goede introductie is dan ook zeer belangrijk, en dat vergt tijd en geduld. Natuurlijk zijn er ook katten die na een dag al dikke maatjes zijn, maar bedenk dat dat wel de uitzonderingen zijn! Om de kans op succes zo groot mogelijk te maken, heb ik alle stappen op een rijtje gezet. Bedenk dat geduld een schone zaak is, en overhaast niets. Laat de katten zelf het tempo bepalen, en geef daarbij de minst zelfverzekerde kat de regie.
Stap 1, Ken je kat.
Je hoort maar al te vaak dat een kat alleen zielig is. In het geval van een kitten, is dit zeker een overweging, omdat een kitten in een kwetsbare fase van zijn ontwikkeling bij moeder en nestgenoten wordt weggehaald en in een vreemde omgeving wordt gezet. Dat is ook de reden dat de meeste asielen kittens jonger dan zestien weken niet alleen plaatsen. Een volwassen kat is een compleet ander verhaal. Een kat is van oorsprong een solitair dier. Dit betekent dat hij niet in een groep hoeft te leven om te overleven. Katten zijn van nature alleen gewend elkaar op te zoeken om zich voort te planten en de jongen te verzorgen, verder zullen ze elkaar uit de weg gaan. De huiskat is aangeleerd zich aan te passen in een huis met meerdere dieren. Als jouw kat zich lekker voelt in zijn eentje, laat het dan ook lekker zo!
Stap 2, Maak de match.
Als je aan jouw kat merkt dat hij baat heeft bij een maatje, kijk dan goed naar de karakters van zowel je eigen kat, als de kat die je op het oog hebt. Is jouw kat bijvoorbeeld van nature heel terughoudend en loopt hij niet over van zelfvertrouwen? Dan moet je er géén kat bij zetten die alle aandacht naar zichzelf toe trekt, en heel fanatiek is in spel. De kans is dan heel groot dat de zelfverzekerde kat de teruggetrokken kat gaat overvleugelen en opjagen waardoor je eerste kat zich als prooi zal gaan gedragen, zich gaat verstoppen en uiteindelijk angstig en doodongelukkig wordt. Een oudere kat met een jong kitten is meestal ook niet in het belang van beide katten. De oudere kat zit niet op de drukte te wachten, en het kitten zal zich uiteindelijk gaan vervelen en ongewenst gedrag gaan vertonen.
Stap 3, Geuroverdracht.
Katten communiceren via geur. Dit doen ze onder andere door tegen voorwerpen aan te wrijven, of door te krabben aan voorwerpen. Om de katten alvast aan elkaar te laten wennen, nog vóór ze elkaar ooit hebben ontmoet, is het verstandig om ze aan elkaars geur te laten wennen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een dekentje waar jouw kat normaal op slaapt mee te nemen wanneer je op bezoek gaat bij de nieuwe aanwinst. Laat de nieuwkomer rustig zijn gang gaan met het dekentje, en neem het weer mee naar huis om daar je eigen kat kennis te laten maken met de nieuwe geur. Herhaal dit zo vaak je kan voor de nieuweling mee naar huis komt. Als dit geen mogelijkheid is, leg dan in elk geval een dekentje van je kat, of een gedragen kledingstuk van jezelf in het reismandje waar je de nieuwkomer in meeneemt.
Stap 4, Geef ze de ruimte.
Geef de nieuwkomer een eigen ruimte voorzien van de noodzakelijke voorzieningen zoals voer, water, kattenbak, slaapplek, speelgoed, en laat hem daar eerst rustig bijkomen van de reis. Je eigen kat heeft ondertussen de normale toegang tot de rest van het huis. Check regelmatig hoe het gaat, maar laat hem daarbij zoveel mogelijk met rust. Hij zal zelf toenadering zoeken als hij daar aan toe is. Als de nieuwkomer in de eigen ruimte op zijn gemak is, en toenadering zoekt, kun je de katten een paar keer per dag elkaars ruimte laten onderzoeken. Je eigen kat dus de aparte ruimte laten onderzoeken terwijl de nieuwkomer de rest van het huis heeft. Ze zijn dus in deze fase nog steeds van elkaar gescheiden! Pas als beide katten in elkaars ruimte op hun gemak zijn, kun je ze in stapjes introduceren. Eerst met de deur op een kiertje laten ruiken, dan elkaar laten zien, daarna met ieder afzonderlijk op een afstandje spelen. Doe dit in korte sessies. Pas op dat je ze niet met een hapje gaat lokken, want eten is een belangrijke bron voor een kat. Die wil je géén rol laten spelen in een introductie, omdat dit juist spanning kan opwekken. Als de katten het gewenste gedrag vertonen, kun je ze wél met iets lekkers belonen.
Stap 5, Wees realistisch.
Bedenk dat dit proces tijd kost en dat de katten het tempo bepalen. Als je te snel wilt, zul je merken dat je een stap terug moet en dat het hele proces alleen maar langer duurt. Let bij iedere stap goed op stress signalen zoals het aflikken van de bek, de grootte van de pupillen, de lichaamshouding en de stand van de oren. Pas als een stap géén stress meer veroorzaakt, kun je verder met de volgende stap. Sommige katten zullen dit proces binnen een paar dagen hebben afgerond, andere katten hebben er weken en soms maanden voor nodig. Soms zal ook het maximale resultaat zijn dat katten elkaar dulden, en geen sociale band zullen aangaan. Dat is vaak wel even slikken want we willen graag dat ze alles samen gaan doen, maar respecteer je katten als dat de uitkomst blijkt te zijn en zorg dat ze elkaar kunnen ontlopen. Je kat heeft je dan in ieder geval geleerd dat je hem toch niet zo goed kende als je dacht, of ze hebben simpelweg geen klik. Probeer je in de positie van je kat te verplaatsen en vraag je bij ieder stap af wat je er zelf van zou vinden als jij je kat was.
Zoals je ziet, is het succesvol houden van een meerkatshuishouden nog best een kunst. Het lijkt allemaal misschien wat overdreven, maar dit proces is echt nodig als je wilt dat je katten zich allemaal lekker voelen in hun leefomgeving. Katten zijn, zoals gezegd, solitaire dieren die sociaal gedrag hebben aangeleerd. Dit betekend dat ze in stress situaties ook weer op hun instinctieve, solitaire gedrag zullen terugvallen en dat is vaak gedrag dat wij mensen in huis niet zullen tolereren. Denk hierbij aan krabben aan meubels, agressie of onzindelijkheid. Dus als je in harmonie met je katten wilt samenleven, is grondig voorbereiden een must, hier heb je een kattenleven lang plezier van!